Sigara bağımlılığı ve sigarayı bırakma yöntemleri
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada bir milyar üç yüz milyon düzenli sigara içicisi var ve bunların yarısı sigaraya bağlı oluşan hastalıklardan dolayı hayatını kaybedecek.
Ülkemizde sigara içme oranları erkeklerde %47, bayanlarda %15 ve 17 milyon sigara tüketicisi var. Her yıl 100.000 insanımız sigaraya bağlı hastalıklardan dolayı hayatını kaybediyor.
Tütün dumanında 4000 den fazla kimyasal madde mevcut, bunların 80 den fazlası kanser yapıcı özelliğe sahiptir.
Türkiye de yıllık tütün mamulü tüketimi 5.5 milyar pakettir.
Akciğer kanserine yakalanan her 10 hastadan 9 u sigara tüketmekte. Sinsi bir hastalık olan akciğer kanserine yakalanan hastaların %60 - % 80’ine ancak ileri evrede tanı konabilmektedir.
Günümüzde en ölümcül dördüncü hastalık olan Kronik Bronşit rahatsızlığının %90 tek sebebi sigaradır.
Koroner kalp hastalığı ölümlerinin %10-30’undan sigara sorumludur.
Günde 1–4 arası sigara içimi ve hatta pasif sigara dumanına maruz kalınması kalp ve akciğer hastalıklarına yakalanma riskini arttırmaktadır.
Hamilelikte sigara içiminin bebeğe zararlı olduğu kanıtlanmıştır.
Sigara bağımlılığı üç bölümden oluşmaktadır
FİZYOLOJİK BAĞIMLILIK: içmediğinizde baş ağrısı konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik, kabızlık yorgunluk gibi yakınmalarınızın olması
PSİKOLOJİK BAĞIMLILIK: Üzüntü, stres, öfke veya sevinç gibi durumlarda kullanım
SOSYAL BAĞIMLILIK: Çay ve kahve ile birlikte veya arkadaşlarınızla sohbet gibi faaliyetler esnasında kullanım
Sigarayı bıraktığınızda;
20. dakikada
• Nabız, kan basıncı, vücut ısısı normale döner.
24. saatte
• Kanda karbon monoksit gazı hızla azalır.
2 hafta - 3 ay sonrasında
• Efor kapasiteniz artar.
• Öksürük azalır ve 3 ay içinde kaybolur.
• Balgam miktarı 2 haftada yarı yarıya azalır.
• Soluk alıp vermeniz kolaylaşır.
• Koku ve tat alma duyularınız iyileşir.
• Bağışıklık sisteminiz güçlenmeye başlar.
• Kendinizi daha dayanıklı ve güçlü hissetmeye başlarsınız.
• Diş ve parmaklarınızdaki sarı lekeler kaybolur.
1. yılda
• Kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren azalmaya başlar,1 yılın sonunda risk %50 azalır.
• Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalığı riski %30 – 50 oranında azalır.
• Kronik bronşit ve amfizem (KOAH) gibi solunum yetmezliğine yol açabilen akciğer hastalıklarının ortaya çıkması engellenir. İlerleyen yıllarda solunum fonksiyonları iyileşir.
5. yılda
• Ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası kanseri riski yarı yarıya azalır.
10. yılda
• Felç olma riskiniz 5 – 10 yıl içinde hiç sigara içmemiş olanlarla aynı düzeye iner.
• Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanseri riski azalır.
15. yılda
• Koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski, hiç içmeyenlerinkiyle aynı olur.
Sigarayı bırakmayı düşünüyorsanız;
- Bırakmak için bir gün belirleyin
- Aile ve iş çevrenizdeki kişilere sigarayı bırakacağınızı söyleyin ve onların desteğini isteyin.
- Fazla zaman geçirdiğiniz yerlerde (araba, ev..) sigara içmeyin
- Nikotin eksikliğine bağlı ortaya çıkabilecek sinirlilik, konsantrasyon güçlüğü gibi yakınmalara hazırlıklı olun; birkaç hafta içinde bu şikayetler oldukça azalacaktır.
- Sigara içimini tetikleyebilecek stresli durumlar, alkol kullanımı veya arkadaş çevresi gibi faktörlere karşı hazırlık yapın.
- Düzenli egzersiz yapın
- "Bir sigaradan birşey olmaz" demeyin. Bırakma sürecinde içeceğiniz bir sigara bile başarısızlığa yol açmaktadır.
- Stresle mücadele etmek için sağlıklı yöntemler bulun
- Canınız çok fazla sigara istediğinde hemen yapacak bir şeyler bulun, örneğin bir arkadaşınızı arayın, yürüyüşe çıkın, yemek yapın vb...
- Bırakma sürecinde bir kez başarısız olsanız bile yeni denemelerde şansınızın artacağını unutmayın...
*Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için doktorunuza başvurmalısınız.